علیمردان خان کیست؟ قصه کودکانه صوتی علیمردان خان

قصه کودکانه صوتی علیمردان خان

بیوگرافی علیمردان خان

تاریخچه ایل بزرگ بختیاری از زمان های گذشته های دور تا به امروز، سرشار از قیام و مبارزه بر علیه استبداد پادشاهان و استعمار بیگانگان بوده است. مبارزات ایل بختیاری به خاطر وجود زندگی عشایری اغلب اوقات به رهبری یک فرد بزرگ انجام می شده است که در آن زمان خان ایل بوده است. با بررسی تاریخ این مبارزات و قیام ها، این موضوع روشن می شود که دلیل اصلی آن ها تنها مسائل مذهبی و دینی نبوده و علت آن تحقق بخشیدن به استقلال و کاهش دادن دخالت های بیش از حد حکومت ها در حد و مرز ایل بختیاری بوده است.
معترض شدن مردم ایل بزرگ بختیاری به یکی از فیلم های توهین آمیز اخیر به نام سرزمین کهن به حکومت نشان داده است که کوچک ترین اشتباه و حرکت نا به جا، مانند جرقه کوچکی در انباری پر از باروت است. در این موارد نه تنها احساسات دینی و مذهبی اولویت نیستند، بلکه این ابعاد هویتی ایل بختیاری است که در صورت عدم توجه به تاریخ و پیشینه اش خون آن ها را به جوش می آورد.
علیمردان خان، خان جوانی از ایل بزرگ بختیاری در دوران معاصر است که به دلیل غیرتی که در مسائل دینی داشت بسیار شناخته شد و به شخصیت بزرگی در تاریخ تبدیل گشت. در این مطلب به معرفی کامل علیمردان خان می پردازیم. اگر کنجکاو به شناخت بیشتر از علیمردان خان، زندگی و مبارزات او هستید این مقاله را دنبال کنید.

علیمردان خان کیست؟

علی مردان خان، مردی بزرگ از ایل چهار لنگ بختیاری بوده است که در سال 1271 چشم به جهان گشود. نام مادرش بی بی مریم و نام پدر بزرگ او حسینقلی خان است که در زمان جنگ جهانی اول، زمانی که بخش هایی از ایران تحت نفوذ نیروهای استعمارگر انگلیس قرار گرفته بود بر علیه انگلیسی ها قیام کرد. علیمردان خان سه دایی به نام های علیقلی خان، نجفقلی خان و اسفندیار خان داشته است که هر سه نفر آن ها از افراد معروف در تاریخ ایران به حساب می آیند.
پدر علیمردان خان در دوران کودکی او، هنگامی که سن کمی داشت، از دنیا رفت و او تحت سرپرستی و تعلیمات مادر و مادر بزرگ خود قرار گرفت. نام مادر بزرگ علیمردان خان، بی بی فاطمه بوده است که این بانو فرزند یکی از افراد مرتبه بالا در ایل بختیاری بود که به دست یکی از فرزندان ناصر الدین شاه قاجار کشته شده است. پدر علیمردان خان هم در زمان کودکی او بر اثر یک توطئه در فامیل کشته شد.

قیام بزرگ علیمردان خان

علیمردان خان که در دوران جوانی از جمله سواران ایل بختیاری حاضر در قیام مشروطه هم بوده است، در سال 1302 شمسی بعد از جدا شدن دو طایفه چهار لنگ و هفت لنگ از یک دیگر به همراه برادر خود در مقام ریاست قبیله چهار لنگ قرار گرفت.
اواخر سال 1308 شمسی بود که خان های ایل بزرگ بختیاری متوجه بی کفایتی دولت حاکم بر ایران شدند و برای حفظ اعتقادات دینی و استقلال منطقه خود دست به قیام زدند. رهبر این قیام بزرگ علیمردان خان بود. علیمردان خان بعد از گذشت مدت کوتاهی بر علیه دولت استبدادی رضا خان دست به قیام زد. از دست دادن گله و دام ها، کنار گذاشته شدن سلاح و اسب ها، تحمیل مالیات های بسیار سنگین و گذراندن زندگی در خانه هایی که مکان آن مناسب نبود از جمله مواردی بودند که باعث قیام ایل بختیاری به رهبری علیمردان خان شدند.
علی مردان خان در سال 1300 وقتی متوجه تشکیل حزب ستاره بختیاری شد بسیار به آن علاقمند شد. در سال 1307 بود که هیئت اجتماعی بختیاری را با دوازده نفر که سران بختیاری بودند، تشکیل داد. پس از آن در در منطقه شوراب و تنگ گزی جمع شدند و پل شالو را منهدم کردند و در نتیجه راه جنوب به سمت شمال بختیاری را بستند.
آن ها آماده حمله به فریدن شده بودند که دولت آن زمان به سرعت سرداران خود را به مذاکره با آن ها فرستاد. در این زمان بود که افراد زیاد دیگری هم چون بامدی و بابادی به این نهضت ملحق شدند و سردارانی که حکومت هم برای مذاکره فرستاده بودند از این نهضت پشتیبانی کردند اما مذاکرات خان های بختیاری با علیمردان خان بی نتیجه و بی فایده بود.
در شروع قیام، علیمردان خان منطقه ایل بختیاری و هم چنین بخش شمالی خوزستان را به تصرف خود در آورد. قیام خوب پیش می رفت تا اینکه با هجوم ارتش و سپاهیان کشور و پا در میانی کردن خان هایی از ایل بختیاری پس از سال ها جنگ و مبارزه در فرخ شهر تسلیم نیرو های رضا خان شد و او را به زندان منتقل کردند.

سرانجام علیمردان خان

علیمردان خان به هیچ وجه به دنبال چند تکه کردن کشور ایران نبود. این خان جوان برای وطن خود بسیار ارزش و احترام قائل بود، این حضور و دخالت بیگانگان بود که موجب نفرت و بیزاری او و دیگر افراد ایل بختیاری شده بود. علیمردان نه تنها در فکر قدرت و حکومت نبود بلکه اندیشه ای ستودنی و بسیار ارزشمند داشت و آن رها کردن کشور و مردم از ستم و ظلم بود. این موضوع یکی از مهم ترین دلایل قیام او بود.
رضا شاه پس از تسلیم شدن علیمردان و یارانش به او امان نامه ای داد اما از آن جایی که به شدت از بختیاری ها می ترسید و می دانست زیر بار استبداد نمی روند، توجهی به امان نامه نکرد و علیمردان را به پای مرگ فرستاد.
علیمردان را بعد از گذشت ماه ها از امان نامه رضا شاه به او داده است، به تهران دعوت می کنند و رضا شاه مستکبر در سال 1313 بر خلاف تعهد خود این جوان شجاع بختیاری را با شلیک گلوله شهید می نماید.

دوران حبس و زندان علیمردان خان

زندان قصر در تهران جایی بود که علیمردان خان، این جوانمرد بختیاری را در آن به حبس فرستادند. آن قدر جوانمرد و مهربان بود که حتی زندان بان آن جا هم مجذوب جوانمردی و دلاوری او شده بود. تمامی زندانیان از ملاقات با علیمردان خان خشنود بودند و به داشتن اینطور دلاوری در ایل بختیاری افتخار می کنند. علیمردان خان اتهاماتی که به او زدند را پذیرفت. یکی از این اتهامات، سعی بر از بین بردن حکومت شاه بود که علیمردان خان با شجاعت آن را قبول کرده بود.
او در زندان هم که حضور داشت از حکومت شاه و ظلم و ستمی که به مردم می کرد انتقاد می کرد. حتی در زندان هم به دنبال راه حلی برای نابود رژیم استبدادی شاه ایران بود. یکی از هم بند های علیمردان خان به نام سید جعفر پیشه وری درباره او می گوید: در میان زندانیان ابتدا علیمردان خان بختیاری و پس از آن، خان بابا خان اسعد محبوب بودند.
علیمردان خان در زندان از دارایی آن چنانی برخوردار نبود اما همان چیزی را که داشت با دیگر افراد تقسیم می کرد. به گفته بزرگ علوی در روز آخر علیمردان خان لباس بسیار زیبا و مرتبی به تن کرد و با ظاهری بسیار مرتب و تمیز، با گام هایی محکم و حتی بدون ذره ای ترس و اضطراب به قتلگاه خود نزدیک شد. بله، علیمردان خان به سمت قتلگاه می رفت تا جنایتی دیگر را بر صفحه جنایات بی شمار رژیم استبدادی حک بکند.
یکی از سربازان خواست تا چشم های او را ببندد اما او با ملایمت دستمال را از او گرفت و گفت: پسرم اجازه بده من هم بتوانم در آخرین لحظات زندگی ام این صحنه زیبا را ببینم و لذت ببرم. من تا حالا در زندگی خود هیچ شیری را با دست و پای بسته ندیده بودم در حالی که شغال ها آزاد هستند.
رهبر بزرگ انقلاب اسلامی درباره او اینطور می فرمایند: مهم ترین و بزرگ ترین ویژگی این مرد بزرگ حضور داشتن در جنگ ایل بختیاری در ماجرای مشروطه نبوده است، مهم ترین کار او مبارزه و قیام علیه رژیم استبدادی رضا شاه بوده است که به دلیل ایستادگی و غیرت سرانجام به دستور رضا شاه دستگیر و به شهادت رسید.

مرحوم مهراب امیری مورخ و مترجمی بختیاری درباره مرگ علیمردان خان گفته است: با هر قطره خونی که از بدن علیمردان خان بر روی زمین می ریخت هزاران قطره اشک از چشم های طرفداران او از چشم هایشان جاری می شد. مرد ها لباس های خود را در سوگ او از تن دریدند و زن ها گیسو های خود را بریدند، شاعران و مرثیه سرایان اشعار زیادی را در وصف این دلاور بختیاری سرودند.

کلام پایانی

کشور ما ایران همیشه شاهد غیرت و دلاوری جوانمردانی از قبیل علیمردان خان بختیاری بوده است. علیمردان خان برای یک خواسته شخصی و تمایلات دنیایی خود دست به قیام نزد! او دلاور مردی از ایل بزرگ بختیاری بود که به عنوان یک انسان حق طلب از ستم و ظلم های بی پایان رژیم استبدادی پهلوی به ستوه آمده بود و قیام کرد تا مردم را از فشار حاکم در آن زمان نجات بدهد. علیمردان خان در این راه جان خود را با افتخار از دست داد و به همه یاد داد این مظلوم است که ظالم می سازد. او به ما آموخت که برای رسیدن به آزادی و رهایی یافتن از استعمار و استبداد باید ایستادگی کرد، حتی تا پای جان خود.
جامعه ما هر روز شاهد علیمردان هایی است که در راه بهبود اوضاع مردم و کشور قدم بر می دارند. این راه هم چنان ادامه دارد.